JAK CZYTAĆ NUTY - ZAPIS NA PIĘCIOLINII

Dzisiaj kolejna część, tym razem o tym, jak zapisać dźwięk na pięciolinii

Na początku każdej pięciolinii, nie ważne, ile razy pojawia się ona w utworze musi pojawić się klucz, dodatkowo jeszcze w pierwszej linijce znaki określające tonacje oraz metrum. Cały tan zestaw jest bardzo ważny, bo pełni rolę takich matematycznych założeń, które trzeba zapisać przed rozpoczęciem rozwiązywania równania. Bez nich można by było łatwo utonąć w morzu dźwięków.

To on właśnie precyzuje, po jakiej ścieżce będziemy się w utworze poruszać.

Pierwszy występuje zawsze klucz. Jest on tak jakby punktem odniesienia na pięciolinii, dzięki niemu wiemy,  jak nazywają się przedstawione nuty i na jakiej są wysokości. Podstawowe  rodzaje kluczy to:

Zacznijmy więc od klucza wiolinowego, zwanego również skrzypcowym czy kluczem G, zaraz wytłumaczę dlaczego.

Klucza wiolinowego używamy zazwyczaj do zapisywania dźwięków wysokich, czyli mniej więcej od końcówki oktawy małej aż do samego końca klawiatury.

Może być pomocny fakt, że klucz wiolinowy nazywany jest kluczem g, ponieważ środek jego brzuszka znajduje się na drugiej linii, czyli na dźwięku g1. Nutki znajdujące się w polach czytane od dołu tworzą słowo FACE

·         Nutki, które znajdują się pomiędzy kreskami pięciolinii będziemy nazywać nutkami w polu 1,2,3,4 ( liczymy od dołu ). Tak będziemy mówić o np. dźwięku f1 ( jest na pierwszym polu ) czy o a1 ( drugie pole )

·         O dźwięku mówi się, że jest na linii, gdy przecina go kreska pięciolinii, czyli będzie to np. dźwięk e1, g1,d2 itd.

·         Na linii dodanej są te dźwięki, które " nie zmieściły " się na pięciolinii i znajdują się na prywatnych, dorysowanych kreseczkach, które je przecinają, czyli np. c1, d4, c5 itd. Linie dodane numeruje się, czyli np. o dźwięku e3 powiemy, że znajduje się na trzeciej linii dodanej. Musimy jeszcze określić, czy linia jest dolna czy górna, czyli czy została zapisana pod, czy nad pięciolinią. Czyli tym sposobem dźwięk c1 znajduje się na pierwszej dodanej dolnej, a c3 na drugiej dodanej górnej.

·         O tym, że jest pod lub nad linią mówi się o dźwiękach nie znajdujących się w polach pięciolinii, czyli np. d1, f3 

To były takie wskazówki jak słownie określać położenie nut.

A żeby umieć je odczytać z pięciolinii i co ważniejsze przenieść na instrument ( w naszym przypadku będzie to pianino, gdyż na każdym instrumencie dźwięki układają się inaczej ) to trzeba:

·         przede wszystkim nauczyć się kolejności, w jakiej występują dźwięki i nauczyć sie na pamięć położenia np. wszystkich dźwięków c, znając je położenie innych będzie można sobie obliczyć. (np. jeśli poszukiwany dźwięk jest cztery pozycje wyżej od c, to odliczamy cztery kolejne dźwięki od ( d e f g) i ten czwarty to nasz poszukiwany )

·         ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć, np. nazywając nuty do bardzo prostych utworów, jeśli mamy pianino to próbować je zagrać. Jest taka strona, gdzie są ćwiczenia na czytanie nut, link poniżej:

http://www.dur-moll.pl/nuta.htm

·         warto zrobić sobie ściągawkę, tzw. klawiaturkę z podpisany mi dźwiękami i nutami, które im odpowiadają i spoglądać na nią za każdym razem, gdy rozczytujemy nuty.

A teraz została nam jeszcze druga, niższa połowa klawiatury, determinowana kluczem basowym

Tym kluczem posługujemy się gdy zapisujemy partię basów, tenorów, i instrumentów takich jak wiolonczela, czyli ogólnie wszystkiego, co ma niski rejestr. Nuty w polach czytane od dołu tworzą słowo ACEG (to chyba nie jest słowo, ale przyjmijmy, że jest na potrzeby tego postu )

Warto dodać, że dany dźwięk nie ma tylko jednego, wybranego klucza, w którym może być zapisany, może być przedstawiony w każdym z nich, zazwyczaj jednak wybiera się taki, żeby nie trzeba było rysować bardzo dużo linii dodanych, czyli np. dźwięk f2, który w kluczu wiolinowym uplasował się na piątej linii, w kluczu basowym leżał by na kilku centymetrowej drabinie.

Oto przykład: 

Tak wyglądają dane dźwięki w kluczu wiolinowym, a tak będą wyglądać dokładnie te same  dźwięki w kluczu basowym: